Parafia Rzymskokatolicka 
Św. Wojciecha w Elblągu

SAKRAMENT CHRZTU

Wśród siedmiu znanych nam sakramentów świętych, na pierwszym miejscu zawsze wymienia się chrzest. Przygotowując się, przed laty, do przyjęcia I Komunii Św., pytani o chrzest, mówiliśmy, że „jest to pierwszy i najpotrzebniejszy sakrament”. Czasem jeszcze dodawaliśmy, że Pan Jezus w chwili chrztu „uwalnia nas od grzechu pierworodnego, czyni nas dziećmi Bożymi, jednoczy ze sobą i włącza nas do wspólnoty Kościoła”. Dlatego chrzest czasem nazywany jest „bramą do życia i królestwa Bożego”.  

Chrzest przyniósł Chrystus wszystkim ludziom, „aby mieli życie wieczne”. Chrzest jest sakramentem przez który ludzie wchodzą do wspólnoty Kościoła i tworzą tę wspólnotę. Węzłem jedności łączącym wszystkich ochrzczonych jest jeden Bóg, jeden chrzest, jedna i taka sama wiara i nauka Jezusa Odkupiciela. Chrzest ważnie udzielony wyciska na ochrzczonym niezatarte „znamię”. Dlatego nikomu nie wolno udzielić chrztu powtórnie. Nie można także zrzec się chrztu, wymazać jego skutków ani się go wyprzeć.

Ponieważ Jezus powierzył swojemu Kościołowi zadanie głoszenia ewangelii i udzielanie chrztu wszystkim narodom, dlatego obowiązkiem Kościoła jest stosowne przygotowanie do chrztu dziecka, jego rodziców i wybranych przez nich chrzestnych. W przypadku chrztu osoby dorosłej Kościół ma obowiązek pouczania i wprowadzenia w życie wiarą, poprzez praktyki religijne, kandydata do chrztu.

Zgodnie z instrukcją duszpasterską Episkopatu Polski o udzielaniu sakramentu chrztu świętego dzieciom (1975), do chrztu należy dopuszczać wszystkie dzieci zgłoszone przez rodziców lub prawnych opiekunów, jeśli osoby te są wierzące i zobowiążą się, że dzieci będą wychowane w wierze, w której zostaną ochrzczone.

Wychowanie w wierze oznacza doprowadzenie dziecka do świadomej przyjaźni z Chrystusem, a to dokonuje się przez: przekazanie dziecku podstawowych prawd wiary i zasad moralności głoszonych przez Kościół katolicki, a przede wszystkim nauczenie dziecka modlitwy, włączenie go w życie wspólnoty katolickiej (Msza święta niedzielna), posyłanie na katechezę, doprowadzenie do pełnego udziału w Eucharystii i do przyjęcia sakramentu bierzmowania oraz wprowadzenie w dojrzałe i odpowiedzialne życie chrześcijanina.

W związku z możliwością zaistnienia różnych sytuacji trzeba mieć na uwadze następujące zasady:

1. Należy uważać za regułę, że dziecko powinno przyjąć chrzest w kościele parafialnym swoich rodziców, chyba że co innego doradza słuszna przyczyna (kan. 857 KPK). Na chrzest dziecka poza parafią własną rodziców, zawsze należy uzyskać pozwolenie proboszcza własnego.
2.  Nie udziela się sakramentu chrztu św. małym dzieciom bez faktycznej wiedzy i zgody rodziców lub prawnych opiekunów, a tym bardziej wbrew ich woli. Do udzielenia chrztu dziecka wystarczy prośba jednego z rodziców bądź prawnych opiekunów (dziadkowie i krewni nie wchodzą do tej kategorii, o ile Sąd rodzinny i nieletnich nie postanowił inaczej).
   • Na chrzest osób, które osiągnęły używanie rozumu (siedem lat), a nie ukończyły czternastu lat, należy uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów. Przy wyraźnym sprzeciwie jednego z rodziców bądź prawnych opiekunów należy zwrócić się do ordynariusza miejsca.
3. Należy zadbać, żeby dziecko nieochrzczone, przygotowujące się z innymi dziećmi do Pierwszej Komunii świętej, przyjęło chrzest w terminie umożliwiającym przystąpienie do sakramentu pokuty i pojednania przed pełnym udziałem w Eucharystii.
   • Natomiast dzieci starsze i młodzież przyjmują chrzest podczas Mszy świętej, w czasie której przystępują do Pierwszej Komunii świętej. Wskazane jest, aby bierzmowanie przyjęły później, ze swoimi rówieśnikami.
4.  Jeśli chrzest zgłasza matka samotnie wychowująca dziecko, która jest osobą praktykującą, chrzest winien odbyć się bez dodatkowych wymagań.
5. Jeśli rodzice żyją w związku cywilnym lub w konkubinacie i nie mogą zawrzeć sakramentalnego małżeństwa z powodu przeszkód kanonicznych, jednak praktykują swoją wiarę w tym, co jest dla nich możliwe, dziecko należy ochrzcić, wymagając na piśmie oświadczenia rodziców i chrzestnych, że zobowiązują się wychować dziecko w wierze katolickiej.
6. Jeśli o chrzest swego dziecka proszą rodzice żyjący w związku cywilnym lub konkubinacie, którzy nie mają żadnych przeszkód kanonicznych do zawarcia sakramentalnego małżeństwa, należy starać się o doprowadzenie rodziców dziecka do zawarcia małżeństwa przed chrztem ich dziecka - poprzez życzliwą rozmowę i wyjście naprzeciw ewentualnym problemom np. pominięcie opłaty. Chodzi o zmobilizowanie rodziców dziecka do uregulowania swego życia według zasad wiary katolickiej, do tego, by mogli żyć w przyjaźni z Bogiem i dawać dobry przykład swemu dziecku. Wszystko to jednak musi odbywać się w taki sposób, by nie było przymuszaniem do zawarcia małżeństwa. Jakikolwiek bowiem przymus stanowiłby istotną przeszkodę do ważnego zawarcia małżeństwa. Nie należy zatem żądać od rodziców oświadczenia na piśmie, że zobowiązują się do zawarcia sakramentalnego małżeństwa, traktując takie zobowiązanie jako warunek udzielenia chrztu.
   • W przypadku odmowy zawarcia małżeństwa, można udzielić chrztu, wymagając na piśmie oświadczenia rodziców dziecka, że zobowiązują się do troski o jego chrześcijańskie wychowanie i dodatkowo oświadczenia rodziców chrzestnych dziecka, że zobowiązują się uczynić wszystko i dopilnować, by chrześniak został wychowany w wierze katolickiej.
   • Jeżeli natomiast nie ma zupełnie nadziei na wychowanie dziecka w wierze, w której ma otrzymać chrzest, udzielenie sakramentu należy odłożyć, wyjaśniając rodzicom przyczynę takiej decyzji (kan. 868 § 1, 2°). Jeśliby doszło do takiej sytuacji, która w naszych warunkach należy do rzadkości, każdą decyzję o odłożeniu chrztu duszpasterz winien skonsultować z ordynariuszem miejsca. Mając na uwadze nauczanie Kościoła o konieczności chrztu do zbawienia (KKK 1213), w wypadku wątpliwości co do udzielenia chrztu lub odłożenia go, należy opowiedzieć się za udzieleniem chrztu.
7. W przypadku niedostatków wiary i praktyki religijnej rodziców, należy zatroszczyć się o to, by rodzice chrzestni byli ludźmi żywej wiary.
8. Należy przyjąć za regułę, że chrzest dziecka rodziców, którzy nie żyją w sakramentalnym małżeństwie i podpisujących zobowiązanie o wychowaniu w wierze swojego dziecka, winien odbyć się w kościele parafialnym jego rodziców, chyba że jest jakaś słuszna przyczyna udzielenia chrztu gdzie indziej, ale wtedy za pisemnym zezwoleniem proboszcza. Takie zezwolenie, którego duszpasterz nie powinien odmawiać, winno być udzielone po rozmowie duszpasterskiej i odpowiednim pouczeniu. W sytuacji trudnej lub konfliktowej sprawę skonsultować z ordynariuszem miejsca.
   • Niedopuszczalne jest proszenie o chrztu dziecka, w religii niekatolickiej. Rodzice dziecka sami ochrzczeni w Kościele Rzymskokatolickim, proszący o chrzest w innym Kościele niż Kościół Rzymskokatolicki, być może nieświadomie, wyrzekają się swojej wiary. Rodzice, którzy oddają dzieci do chrztu w religii niekatolickiej powinni być ukarani cenzurą lub inna sprawiedliwą karą (por. kan. 1366 KPK).   
9. Przy chrzcie dziecka mają być obecni rodzice chrzestni, których powinnością jest, wraz z rodzicami, przedstawienie dziecka do chrztu i pomaganie rodzicom w wychowaniu religijnym dziecka. Rodzicem chrzestnym może być tylko osoba wybrana przez rodziców dziecka albo przez proboszcza lub szafarza chrztu. W przypadkach szczególnych może być tylko chrzestny albo chrzestna. Rodzice chrzestni powinni być katolikami bierzmowanymi i przyjętymi do sakramentu Eucharystii. Chrzestni powinni mieć mieć ukończone szesnaście lat (chyba, że proboszcz jest zdania, iż słuszna przyczyna umożliwia dopuszczenie osoby młodszej, ale już bierzmowanej). Powinni prowadzić życie zgodne z nauką Kościoła. Osoby niespełniające tych wymogów nie mogą być chrzestnymi. Zatem nie wolno dopuszczać do pełnienia tej funkcji: osób żyjących w związkach niesakramentalnych, młodzieży nieuczęszczającej na katechizację, formalnych apostatów oraz osób, które notorycznie porzuciły wiarę katolicką).
   • Ochrzczeni, należący do niekatolickiej wspólnoty kościelnej, mogą być dopuszczeni – tylko razem z chrzestnym katolikiem – jako świadkowie chrztu. Zatem świadkami chrztu mogą być protestanci oraz anglikanie, którzy nie weszli w skład anglikańskiego ordynariatu personalnego, mającego łączność ze Stolicą Apostolską i wyznawcy innych religii chrześcijańskich. Prawosławni – na podstawie Instrukcji duszpasterskiej Episkopatu Polski o udzielaniu sakramentu chrztu świętego dzieciom (1975) – mogą być chrzestnymi.

ZGŁOSZENIE DZIECKA DO CHRZTU

Co najmniej na 4 tygodnie przed planowanym chrztem dziecka, rodzice (jedno albo oboje) powinni zgłosić się do kancelarii parafialnej, w wyznaczonych godzinach urzędowania, przynosząc ze sobą następujące dokumenty i informacje:

1. akt urodzenia dziecka, z Urzędu Stanu Cywilnego;
2. dane osobowe rodziców dziecka (imiona, nazwiska, daty i miejsce urodzenia, adresy zamieszkania);
3. świadectwo ślubu kościelnego rodziców;
4. dane osobowe rodziców chrzestnych (imię i nazwisko, datę urodzenia, adres zamieszkania);
5. zaświadczenia od chrzestnych (z parafii ich faktycznego miejsca zamieszkania) stwierdzające, że mogą być dopuszczeni do tej funkcji;

Ponadto rodzice dziecka i chrzestni mają obowiązek:

1. uczestniczyć w konferencji przed chrztem,
2. przystąpić do sakramentu pokuty (rodzice i rodzice chrzestni, odbycie spowiedzi należy potwierdzić złożeniem otrzymanej kartki do spowiedzi);
3. złożyć podpisy w księgach chrztu (w niedzielę chrztu na 15 min. przed chrztem – w kancelarii parafialnej na plebanii).

O innych koniecznych dokumentach, jeżeli takie będą konieczne, informacje uzyskacie Państwo u kapłana dyżurującego w kancelarii parafialnej